नरभक्षक मानव

वीसेक वर्षांपूर्वी हॉलिवूडमध्ये "द टेक्सास चेनसॉ" नावाचा चित्रपट प्रदर्शित झाला होता. अमेरिकेतल्या एका जंगलामध्ये एक रानटी जमात राहत असते. ही जमात माणसांच्या मांसांवर जगायची अर्थात हे जंगली लोक नरभक्षक होते, असं ह्या चित्रपटात दाखविण्यात आले होते. तसं पाहिलं तर गेल्या अनेक वर्षांमध्ये नरभक्षक मानव हा पूर्णपणे संपल्यातच जमा आहे. आज नरभक्षण हा मानसिक रोग मानला जातो. परंतु मानवी प्राण्यातील नरभक्षकत्व यापूर्वी अस्तित्वात होते का? याचा शोध शास्त्रज्ञांनी बऱ्याच काळापासून घेतलेला आहे. यातून पुढे आलेल्या पुराव्यांनुसार मनुष्य प्राणी देखील या नरभक्षक होता, हे सिद्ध झालेले आहे. आठ लाख वर्षांपूर्वी स्पेनमधील ग्रँड डॉलीना गुहेमध्ये सापडलेल्या हाडांवरून मानवी नरभक्षकत्वाचे सर्वात जुने पुरावे मिळतात. हाडांवरील खुणा तपासल्या असता शास्त्रज्ञांना मानवी नरभक्षकत्व सिद्ध करता आले आहे. या हाडांद्वारे युरोप मधील मानवाच्या अनेक जाती या नरभक्षक होत्या, असे शास्त्रज्ञांना वाटते. त्यानंतरच्या अनेक मानवी जातींमध्ये देखील नरभक्षकत्व दिसून आलेले आहे. प्रामुख्याने अन्नाची कमतरता आणि एका जमातीचे दुसऱ्या जमातीवरील वर्चस्व या दोन कारणांमुळे माणूस नरभक्षक होत असावा, असे अनुमान काढता येते. नंतरच्या काळामध्ये देखील पश्चिम व मध्य आफ्रिका, पॅसिफिक सागरातील बेटे, ऑस्ट्रेलिया, सुमात्रा, उत्तर व दक्षिण अमेरिका या सारख्या प्रदेशांमध्ये नरभक्षक मानव अस्तित्वात होते. याशिवाय अनेक संस्कृतींमध्ये मानवी मांस हे अन्य प्राण्यांच्या मांसाप्रमाणेच उपयोगात आणले जायचे. तसेच काही विशिष्ट प्रसंगी देखील या मांसाचा उपयोग केला जात असे. न्यूझीलंडमधल्या एका प्रदेशात मानवी मांस मेजवानी म्हणून खाल्ले जात असे. आफ्रिकेतल्या काही भागांमध्ये मानवी शरीरातील अनेक अवयव भाजून खाल्ले जात असत. मध्य अमेरिकेतल्या ऍझटेक संस्कृतीमध्ये देखील मांसभक्षणाची परंपरा दिसून येते. याशिवाय ऑस्ट्रेलियातील मूलनिवासी देखील नरमांसभक्षक होते, असे आढळून आलेले आहे. गेल्या अनेक शतकांमध्ये संस्कृती विकसित झाल्यानंतर नरभक्षक मानव जवळपास संपल्यातच जमा झालेले आहेत. परंतु त्याचा हा गुण आता निसर्गाच्या मुळावर उठल्याचे प्रकर्षाने दिसते!

संदर्भ: १००१ आयडियाज दॅट चेंज्ड वी थिंक