ब्रीफ आन्सर्स टू दि बिग क्वेश्चन्स

#पुस्तक_परीक्षण
📖 ब्रीफ आन्सर्स टू दि बिग क्वेश्चन्स
✍️ स्टीफन हॉकिंग (अनुवाद प्रणव सखदेव)
📚 मंजुल पब्लिशिंग हाऊस

वर्षानुवर्षे असणाऱ्या विज्ञानाविषयीच्या अज्ञानातून अनेक अंधश्रद्धा तयार झाल्या. निसर्गातील अनेक गोष्टी या मनुष्याला अचंबित करणाऱ्या व अनुत्तरीत अशा वाटत होत्या. त्यातूनच मानवी मनातून नवनव्या संकल्पना पुढे आल्या. आपण अनुत्तरीत प्रश्नांची उत्तरे कुणावर तरी सोपवून दिली. परंतु जसजशी विज्ञानाची प्रगती होत गेली तसतसं निरनिराळी रहस्य मानवासमोर उलगडू लागली. परंतु आजही अनेक रहस्यांचा भेद झालेला नाही. बरेच प्रश्न आजही अनुत्तरीत आहेत. विज्ञानाद्वारे या प्रश्नांचा व त्यांच्या उत्तरांचा शोध घेण्याची प्रक्रिया अजूनही चालू आहे. कदाचित ती यापुढेही अव्याहतपणे चालू राहील. अशाच अनेक प्रश्नांची थोर शास्त्रज्ञ स्टीफन हॉकिंग यांनी वैज्ञानिक दृष्ट्या दिलेली उत्तरे म्हणजे हे पुस्तक होय.
महान खगोल वैज्ञानिक स्टीफन हॉकिंग यांचं हे शेवटचं पुस्तक आहे. त्यामुळे या पुस्तकाविषयी उत्सुकता तर होतीच. त्यांनी या पुस्तकामध्ये खालील प्रश्नांची सविस्तरपणे विवेचनासह वैज्ञानिकदृष्ट्या उत्तरे दिलेली आहेत.
- देव खरच आहे का?
- हे सगळं कसं सुरू झालं?
- भविष्यात काय घडेल, याचं पूर्वानुमान लावू शकतो का?
- कृष्णविवराच्या आत काय असतं?
- विश्वात इतरत्र कुठे बौद्धिक जीवसृष्टी आहे का?
- आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्स आपल्याला मागे टाकेल का?
- आपल्या भविष्याला आकार कसा द्यायचा?
- आपण पृथ्वीवर तगून राहू का?
- अंतराळात आपण वसाहती केल्या पाहिजेत का?
- काळ प्रवास शक्य आहे का?
खरं तर हे सर्वच प्रश्न अतिशय उत्सुकतेने भरलेली आहेत. प्रत्येकालाच या विषयी जाणून घ्यायचं आहे. या उत्सुकतेची पूर्तता करणारे पुस्तक स्टीफन हॉकिंग सारख्या उच्च बुद्धिमत्ता असणाऱ्या वैज्ञानिकाकडून आपल्याला मिळतं. एखाद्या शास्त्रज्ञाची बौद्धिक पातळी किती उच्च असते, याचं उत्तम उदाहरण म्हणजे हॉकिंग होय. विशेष म्हणजे पुस्तक वाचताना मागील शतकातील महान वैज्ञानिक अल्बर्ट आईन्स्टाईन यांच्याबद्दल अनेकदा उल्लेख येतो. हॉकिंग यांना आईन्स्टाईन बद्दल असणारी आपुलकी व आदर पदोपदी जाणवत राहतो. विश्वाच्या दृष्टीने आपण क्षुल्लक बाब आहोत, याची देखील जाणीव करून हे पुस्तक देतं. या पुस्तकाद्वारे विश्वरचनाशास्त्र नावाच्या भौतिकशास्त्राच्या नव्या शाखेची माहिती मिळाली. शिवाय हॉकिंग यांनी बऱ्याच ठिकाणी आपल्या आजाराबद्दल लिहिलेले आहे. त्यामुळे त्यांची त्याकाळची पार्श्वभूमी देखील लक्षात आली. शरीराने अपंग असलेल्या एक व्यक्ती किती उच्च पातळीवर विचार करू शकतो, याची प्रचिती पुस्तक वाचताना निश्चितच येते. विज्ञानावर प्रेम करणाऱ्या, पृथ्वीच्या पर्यावरणाविषयी आपुलकी असणाऱ्या व वैज्ञानिक विचारसरणी अनुसरण करणाऱ्या प्रत्येकासाठी हे पुस्तक वाचनीय असंच आहे.

Ⓒ तुषार भ. कुटे