पोस्ट कार्ड

मागील शतकामध्ये पोस्टमन या व्यक्तीचा समाजातील विविध स्तरांवरील लोकांशी सातत्याने संबंध येत होता. माहितीची व निरोपांची देवाणघेवाण करण्यासाठी पोस्टकार्ड वापरली जात असत. ती योग्य ठिकाणी पोहोचवण्याचे काम पोस्टमन करीत असे. पोस्टकार्ड हे पूर्णपणे "ओपन लेटर" होते. ज्या वरील मजकूर कोणीही वाचू शकत असे. परंतु समाजातील अगदी खालच्या स्तरातील लोकांना देखील निरोप पोहोचवण्यासाठी या पोस्ट कार्डचा चांगलाच उपयोग झाला.
पोस्टमनच्या आयुष्यातील तीन विविध घटनांची गुंफण गजेंद्र अहिरे दिग्दर्शित 'पोस्टकार्ड' या चित्रपटामध्ये आहे. गिरीश कुलकर्णी हे या चित्रपटात पोस्टमनच्या मुख्य भूमिकेमध्ये दिसतात. चित्रपटाची सुरुवात होते एका लाकडाच्या वखारीतील भिकाजी काळे यांच्यापासून. अख्ख आयुष्य त्यांनी या वखारीमध्ये काढलेले आहे. आपल्या मुलांना शिकवलं आणि मार्गी लावलं. आता त्यांना आपल्या आयुष्यातील अखेरचे दिवस आपल्या कुटुंबासोबत घालवायचे आहेत. पण वखारीच्या मालकाचा मुलगा त्यांना त्यांचे काम सोडू देत नाही. अखेर भिकाजी काळे पैसे मिळवण्यासाठी देवालाच पत्र पाठवतात.
पोस्टमनची कालांतराने एका हिल स्टेशनवर बदली होते. तिथल्या एका कॉन्व्हेंट स्कूलमध्ये शिकणाऱ्या लिझा कांबळे हिच्या वडिलांची त्यांची ओळख होते. त्यांना आपल्या मुलीला भेटायचे असते. पण हॉस्टेलमध्ये त्यांना भेटू दिले जात नाही. यात पोस्टमन निरोप्याची भूमिका बजावतो. यातून एक धक्कादायक सत्य बाहेर येते.
तिसऱ्या कथेमध्ये गुलजार नावाच्या एका नृत्यंगणेची कहाणी आहे. एका ओसाड गावामध्ये ती राहत असते. आपल्या प्रियकराच्या पत्राची आतुरतेने वाट पाहत असते. अखेर ते पत्र येतं आणि कालांतराने प्रियकरही. यात काही अनपेक्षित गोष्टी घडतात.
या तीनही कथांमध्ये एक समान आणि अघोरी धागा दाखविलेला आहे. ज्याद्वारे पोस्टमनची विचारचक्रे वेगळ्या दिशेने फिरतात. चित्रपटाची कथा-बांधणी आणि दिग्दर्शन अतिशय उत्तम झाले आहे. आणि विशेष म्हणजे दिलीप प्रभावळकर, प्रवीण तरडे, वैभव मांगले, सई ताम्हणकर, किशोर कदम, विभावरी देशपांडे, राधिका आपटे, सुबोध भावे यांच्यासारखे दिग्गज कलाकार या चित्रपटांमध्ये आहेत!
भावनास्पर्शी उत्तम कलाकृती बघायची असल्यास 'पोस्टकार्ड' काहीच वाईट नाही.