झांबळ

‘घनदाट माणसांचं भाव विश्व उलगडणार्‍या कथा’ अशी टॅगलाईन असणारा “झांबळ” हे पुस्तक वाचायला सुरुवात केली.. पहिली कथा संपली आणि तिने मनात घर केले. मग काय लगेचच बाकीच्याही कथा वाचून काढल्या.

असं बऱ्याचदा होतं की कोणत्याही कथासंग्रहातील एखादी कथा वाचली की पुढच्याही कथा वाचाव्याशा वाटतात. खरंतर ही लेखकाच्या लेखनाची किमया आहे. आपल्या शब्दांनी तो वाचकाला खिळवून ठेवतो, प्रसंगांमध्ये गुंतवून ठेवतो. कथेतील प्रत्येक प्रसंग, घटना आपल्यासमोर उभी राहते. जणू काही ती आपल्यासमोरच किंवा आपल्या भोवतालीच घडत आहे, असं जाणवत राहतं. या पुस्तकाच्या बाबतीतही माझं असंच काहीतरी झालं.

या कथासंग्रहातील कथांना पूर्णतया ग्रामीण पार्श्वभूमी आहे. त्यातील प्रसंग गावच्या मातीत घडलेले आहेत. यात निरनिराळ्या प्रकारची माणसे आपल्याला भेटतात. त्यांच्या मानसिक भावभावनांचे दर्शन होते. गावाकडील मातीत जन्मलेल्या, रुजलेल्या आणि रुळलेल्या कोणालाही या कथा सहज भावतील. किंबहुना त्यातील अनेक प्रसंग त्यांनी अनुभवलेले देखील असतील. याच कारणास्तव त्या आपल्याला अधिक जवळच्या वाटतात. आपल्या भोवतालच्या अनेकविध माणसांचा आपण त्यांच्याशी संबंध जुळवू शकतो. बहुतांश कथा आपल्या काळजालाच हात घालतात. एकंदरीत लेखकाची लेखनशैली ही अतिशय उच्च दर्जाची जाणवते. यापूर्वी मला केवळ आनंद यादव, व्यंकटेश माडगूळकर आणि वि. वा. शिरवाडकर यांच्याच कथांमध्ये अशी शैली अनुभवता आली होती. समीर गायकवाड यांची शैली देखील याच पठडीतील आहे. कोणत्याही प्रसंगांचे किंवा व्यक्तीचे वर्णन करताना अतिशय सुयोग्य आणि चपखल शब्द ते वापरतात. जेणेकरून तो मनुष्य आपल्या डोळ्यासमोरच उभा राहतो. एकदा त्याची प्रतिमा तयार झाली की प्रसंग देखील आपल्या मनात तयार व्हायला लागतात.

यातील प्रत्येक कथेची एक कादंबरी होण्यासारखी आहे. अर्थात यात वेगाने घडणाऱ्या घटना आहेत, प्रसंग आहेत आणि आपल्याला मिळणारा बोध देखील आहे! एकाच पुस्तकामध्ये २२ कादंबऱ्या वाचण्याचा योग आपल्याला अनुभवता येतो! ‘हायवे’ ही कथा भयकथा या प्रकारात मोडू शकते. अन्य सर्व सामाजिक आणि ग्रामीण कथा आहेत. 

कथा संपते तेव्हा मनाला काहीशी हुरहुर देखील ती लावून जाते. यातच लेखकाच्या लेखणीचे आणि लेखनशैलीचे खरे यश आहे.